Banksy ส่งสตรีทอาร์ต “เด็กดูดาว” ของขวัญคริสต์มาสที่สะท้อนปัญหาคนไร้บ้าน

ค่ำคืนก่อนคริสต์มาส Banksy (แบงก์ซี) ศิลปินกราฟฟิตี้และสตรีทอาร์ตชื่อดังแห่งยุคชาวอังกฤษ ได้ปล่อยงานชิ้นใหม่เป็นเหมือนของขวัญคริสต์มาสที่เจ็บๆ แสบๆ ตามสไตล์แบงก์ซี ของขวัญชิ้นนี้เป็นภาพเขียนบนกำแพงตึกข้างถนน มีด้วยกันถึง 2 จุดกลางกรุงลอนดอน เมืองหลวงของสหราชอาณาจักร พร้อมโพสต์ภาพผลงานลงบนบัญชีอินสตาแกรมทางการของเขาเมื่อวันที่ 23 ธันวาคม 2025

โดยทั้ง 2 ภาพที่เขาโพสต์บนอินสตาแกรมเป็นงานสตรีทอาร์ตบนผนังตึกแห่งหนึ่งในย่านเวสต์ลอนดอน (West London) แต่มีรายงานจากสำนักข่าวท้องถิ่นว่า สตรีทอาร์ตภาพเดียวกันยังไปปรากฎอยู่อีกจุดที่ผนังริมถนนใกล้เซนเตอร์ พอยต์ ทาวเวอร์ (Centre Point Tower) ย่านเซนทรัลลอนดอน โดยสื่อมวลชนอังกฤษต่างตั้งชื่อให้ภาพนี้อย่างไม่เป็นทางการว่า “เด็กดูดาว” สื่อถึงเด็กน้อย 2 คนในชุดกันหนาวที่กำลังนอนหงายแหงนหน้ามองฟ้า เด็กที่ตัวโตกว่ายกแขนชี้มือขึ้นไปเบื้องบน

แม้ภาพนี้จะดูมีความนุ่มนวลและให้พลังงานในแง่บวกมากกว่างานสตรีทอาร์ตชิ้นก่อนๆ ของเขาที่มักจะใส่ประเด็นสงคราม การลี้ภัย แต่ลายเซ็นต์ของเขาที่มักสร้างงานศิลปะเพื่อส่งแรงกระเพื่อมให้ผู้คนหันมามองประเด็นทางสังคมและการเมือง กลับทำให้ภาพเด็กน้อยนอนดูดาว ไปกระตุกความคิดเชิงวิพากษ์ให้ผู้คนที่พบเห็น โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อสถานที่ที่สองเด็กน้อยนอนดูดาวกลับอยู่ท่ามกลางกองขยะแทนที่จะเป็นหน้าเตาผิงอุ่นๆ

ย้อนไปเมื่อเดือนกันยายนของปี 2025 ทางแบงก์ซีได้สร้างงานสตรีทอาร์ตบนผนังตึกศาลยุติธรรมอังกฤษ (Royal Courts of Justice) ส่งสารการเมืองในช่วงที่มีการประท้วงเรียกร้องความเป็นธรรมให้กับชาวปาเลสไตน์ และภาพนั้นก็ถูกทางการสั่งการให้ลบออกภายใน 48 ชั่วโมง เนื่องจากอาคารหลังดังกล่าวเป็นอาคารอนุรักษ์มรดกแห่งชาติ ส่วน

การปรากฎตัวของภาพเด็กน้อยนอนดูดาวในวันที่ 23 ธันวาคม 2025 กลางพื้นที่สาธารณะกรุงลอนดอน ทำให้มีการคาดเดาว่า ศิลปินกำลังสื่อถึงประเด็นปัญหาเด็กไร้บ้านที่ซ่อนอยู่ในความสวยงามของเมืองหลวงระดับโลก ซึ่งในช่วงเวลาแห่งการเฉลิมฉลองวันเกิดของพระเยซูมักจะมีธรรมเนียมการให้ของขวัญ ทั้งยังเป็นช่วงเวลาของการรวมตัวของครอบครัว พร้อมความเชื่อที่ว่าเด็กๆ จะได้รับของขวัญจากซานตาคลอส แต่ปัญหาที่อยู่อาศัยและคนไร้บ้านในอังกฤษปีล่าสุดมีเพิ่มขึ้นจากปีก่อนๆ อย่างมาก และ 2 ใน 3 ของคนไร้ที่อยู่อาศัยถาวรเป็นครอบครัวที่มีเด็กเล็กอยู่ด้วย โดยข้อมูลทางการระบุว่ามีคนไร้บ้านนอนตามข้างถนนราว 210,000 คน และครึ่งหนึ่งเป็นเด็กไร้บ้านในกรุงลอนดอน รวมถึงย่านกลางเมืองใกล้ที่ตั้งเซนเตอร์ พอยต์ ทาวเวอร์ ซึ่งมีภาพเด็กน้อยดูดาวปรากฏอยู่

ตัวตนอันคลุมเครือของ “Banksy“

แม้แบงก์ซีจะโด่งดังระดับโลก แต่เขากลับมีความคลุมเครือทั้งตัวตน การสร้างงาน ไปจนถึงเรื่องลิขสิทธิ์ที่ปลุกให้ทั้งผู้ชมและวงการศิลปะเกิดการถกเถียงกันอย่างไม่จบสิ้น ใครจะคิดว่าจะมีศิลปินที่บ้าบิ่นทำลายงานตัวเองภายในไม่กี่วินาทีทันทีที่เสียงค้อนประมูลเคาะราคาไปแตะราว 8000,000 ปอนด์ และก็ทำให้ภาพเด็กผู้หญิงถือลูกโป่งรูปหัวใจได้ชื่อใหม่ว่า Love is in the bin (2018)

ทั่วโลกรู้จักเขาแค่เพียงศิลปินนิรนามชาวอังกษผู้เริ่มทำงานกราฟิตี้มาตั้งแต่ปี ค.ศ. 1990 ผ่านเทคนิคพ่นสีผ่านพิมพ์ หรือ Stencil จากการงานใต้ดินสู่งานงานบอมกำแพงสาธารณะไปจนถึงบอมผนังพิพิธภัณฑ์ระดับชาติแบบไม่บอกกล่าวกันล่วงหน้า ทว่าเรื่องราวที่สื่อสารออกมากลับสร้างแรงกระเพื่อมได้ในระดับโลก เพราะขึ้นชื่อว่า แบงก์ซี แน่นอนว่าเรื่องราวของสีสเปรย์ที่พ่นลงไปล้วนใส่ความเจ็บแสบ เสียดสี เป็นตลกร้ายที่มักจะพูดถึงการเมือง สงคราม ผู้ลี้ภัย ความเท่าเทียม ไปจนถึงการต่อต้านทุนนิยมแบบสุดขั้ว (โดยใช้วิธีแบบทุนนิยมนี่แหละ) แม้แต่ดินแดนแห่งความสุขดิสนีย์แลนด์เองก็ยังเคยถูกศิลปินนิรนามผู้นี้หยิบมาหยอกล้อด้วยการสร้างดินแดนใหม่ Dismaland (2015) สวนสนุกที่มีเนื้อหาความรุนแรง ไม่เหมาะกับเด็กเล็กและครอบครัว เป็นสวนสนุกที่มีมีแต่อาวุธ สงคราม และการนองเลือด

ผลงานของแบงก์ซีเคยถูกนำมาจัดแสดงในไทยในนิทรรศการ THE ART OF BANKSY: WITHOUT LIMITS ซึ่งไม่ได้เป็นนิทรรศการที่จัดโดยศิลปินโดยตรง แต่เป็นการจัดแสดงโดยบริษัท EVENTS ซึ่งได้สร้างนิทรรศการชุดนี้หมุนเวียนไปจัดแสดงทั่วโลก มีทั้งงาน Original ต้นฉบับที่เป็นคอลเล็คชันสะสมของทางบริษัทผู้จัดงานเอง และงานทำซ้ำด้วยเทคนิคภาพพิมพ์สเตนซิล (Stencil) รวมทั้งการนำเสนอสารคดีวิดีโอที่จะนำเสนอข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับชีวิตและการทำงานของ แบงก์ซี

อ้างอิง

• IG : Banksy
• The Conversation
• Euro News
• ข้อมูลจากนิทรรศการ THE ART OF BANKSY: WITHOUT LIMITS