Love Letter : จดหมายรักจากผู้เขียนเจ้าชายน้อย ถึงเธอผู้อยู่เบื้องหลัง ดอกกุหลาบเจ้าชายน้อย

“คนที่ผ่านไปมามักคิดว่ากุหลาบของฉันก็เป็นกุหลาบธรรมดาเหมือนพวกเธอ แต่เธอเป็นเพียงหนึ่งเดียวที่มีความสําคัญต่อฉันมากยิ่งกว่าพวกเธอทั้งหมด เพราะฉันเป็นคนรดน้ำให้เธอ เพราะฉันเป็นคนเอาฝาแก้วไปครอบให้เธอ เพราะฉันเป็นคนสร้างเครื่องกําบังลมให้เธอ เพราะฉันเป็นคนกําจัดหนอนให้เธอ (ยกเว้นสองหรือสามตัว เพื่อให้กลายเป็นผีเสื้อ) เพราะฉันเป็นคนฟังเธอพร่ำบ่น ฟังเธอโอ้อวด และรวมทั้งฟังเธอนิ่งเงียบ ฉันจึงได้เป็นเจ้าของเธอ”

(จากบทที่ 21 เจ้าชายน้อย  The Little Prince ฉบับแปลภาษาไทยโดย อาริยา ไพฑูรย์)

6 เมษายน ค.ศ.1943  เจ้าชายน้อย หรือชื่อภาษาอังกฤษ The Little Prince ตีพิมพ์ครั้งแรก เล่าเรื่องราวของเจ้าชายน้อย เด็กหนุ่มผมสีทองจากดาว B612 ผู้ท่องไปในดวงดาวต่างๆ พร้อมกับความสัมพันธ์ที่ดูลึกลับระหว่างเขากับ ดอกกุหลาบ ดอกหนึ่งที่ปลูกไว้ ณ ดวงดาวของเขา แม้เรื่องราวของเจ้าชายน้อยและดอกกุหลาบไม่ได้ถูกดึงขึ้นมาเป็นแก่นของเรื่องเมื่อเทียบกับจินตนาการที่ถูกซ่อนอยู่ระหว่างบรรทัด แต่ กุหลาบเจ้าชายน้อย ดอกนั้นกลับมีความสำคัญกว่าตัวละครใด เพราะ ดอกกุหลาบเจ้าชายน้อย ได้ซุกซ่อนความสัมพันธ์ระหว่าง อองตวน เดอ แซงเต็กซูเปรี (Antoine de Saint-Exupéry) เจ้าของวรรณกรรม และ กอนซูเอโล เดอ แซงเต็กซูเปรี (Consuelo de Saint-Exupéry) ภรรยาของเขา หญิงสาวผู้เป็นหนึ่งในแรงบันดาลใจเบื้องหลังการเขียนเจ้าชายน้อย และการถือกำเนิดของ ดอกกุหลาบเจ้าชายน้อย ดอกไม้ที่พิเศษกว่าดอกดอกใด

ดอกกุหลาบเจ้าชายน้อย กับดอกไม้ในชีวิตจริง

ต้นเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2021 แฟนคลับเจ้าชายน้อยทั่วโลกต่างถามหา Correspondence (1930-1944) หนังสือที่นำจดหมายรักของอองตวนและภรรยามาเปิดเผย ซึ่งเนื้อความในจดหมายนอกจากจะเผยให้เห็นถึงเบื้องหลังการถือกำเนิดของวรรณกรรมคลาสสิกเจ้าชายน้อย รวมทั้งแรงบันดาลใจในการสร้างตัวละคร ดอกกุหลาบเจ้าชายน้อย แล้ว เนื้อความในจดหมายและโทรเลขรวม 160 ฉบับยังสะท้อนถึงความสัมพันธ์ระหว่าง เจ้าชายน้อยกับดอกกุหลาบดอกเดียวของเขา ที่โยงไปถึงความสัมพันธ์ในชีวิตจริงระหว่างอองตวนกับภรรยา ดังที่ตอนหนึ่งในหนังสือได้ฉายให้เห็นความพยายามของเจ้าชายน้อยในการทำความเข้าใจกับดอกกุหลาบที่แสนสวย บอบบาง ช่างพูด และเจ้าอารมณ์ แต่ในที่สุดต่อให้เจ้าชายน้อยต้องเจอกับกุหลาบอีกกี่พันดอก กุลาบบนดวงดาวของเขาก็ยังเป็นกุหลาบดอกเดียวที่พิเศษสุดสำหรับเจ้าชายน้อยอยู่ดี

เนื้อหาในหนังสือ Correspondence (1930-1944) เกิดจากการรวบรวมจดหมาย โทรเลข พร้อมภาพสเก็ตช์ และภาพถ่ายของ  อองตวน  กับ กอนซูเอโลพร้อมบอกเล่าถึงความสัมพันธ์ของทั้งคู่ตั้งแต่แรกพบ ตกลงปลงใจแต่งงาน รวมถึงความสัมพันธ์ของคู่รักในชีวิตจริงที่มีทั้งความอลหม่านและลึกซึ้งไม่แพ้การออกผจญภัยของเจ้าชายน้อย โดยระหว่างทางทั้งคู่ได้พบเจอความโรแมนติก รุ่มร้อน การนอกใจ การเลิกรา และการคืนดีวนซ้ำนับครั้งไม่ถ้วน จนถึงวาระสุดท้ายที่อองตวนหายตัวไปอย่างไร้ร่องรอย ระหว่างเส้นทางการบินเพื่อปฏิบัติภารกิจให้ฝรั่งเศสเมื่อเดือนกรกฎาคม ค.ศ.1944

สำหรับไฮไลต์ในหนังสือ Correspondence (1930-1944) นั้นนอกจากจดหมายก็มีภาพวาดลายเส้น กอนซูเอโล เขียนโดยอองตวน วาดไว้ในช่วงที่ทั้งคู่อยู่นิวยอร์กราวปี ค.ศ. 1942-1943 นอกจากนี้ยังมีจดหมายฉบับแรกที่ อองตวน เขียนถึงกอนซูเอโล และเป็นจดหมายฉบับที่เล่าถึงการถือกำเนิดของวรรณกรรมเจ้าชายน้อย โดยเนื้อหาในจดหมายความว่า  

“กาลครั้งหนึ่ง มีเด็กน้อยที่ค้นพบสมบัติชิ้นหนึ่ง แต่สมบัติชิ้นนั้นมันสวยงามเหลือเกิน เกินกว่าที่ดวงตาของเด็กน้อยจะรู้ค่าของมัน หรืออ้อมแขนของเขาจะโอบกอดมันไว้ได้ เด็กน้อยจึงหดหู่ยิ่งนัก” 

อีกประเด็นที่น่าสนใจจากหนังสือ Correspondence (1930-1944) คือ เนื้อความจากจดหมายรักในชีวิตจริงที่เชื่อมโยงกับเนื้อหาในวรรณกรรมเจ้าชายน้อย เช่นเมื่อเจ้าชายน้อยเล่าถึง ดอกกุหลาบของเขาในบทที่ 8 ว่า

“ผมช่างไม่รู้อะไรเอาเสียเลย ผมน่าจะมองเห็นความนุ่มนวลน่ารักที่แฝงอยู่ในความเจ้าเล่ห์อย่างร้ายกาจของเธอ ดอกไม้มักแปรปรวนอย่างนี้เสมอ แต่ผมอาจจะเด็กเกินไปที่จะรู้จักรักใครก็ได้”  ซึ่งข้อความนี้ได้มีการนำมาวิเคราะห์ต่อว่าน่าจะเกี่ยวโยงกับชีวิตรักของอองตวนกับภรรยา

Alain Vircondelet ผู้รวบรวมข้อมูลและผู้เขียนหนังสือชีวประวัติของอองตวน (La Véritable Histoire du Petit Prince) เคยวิเคราะห์ถึงลักษณะนิสัยคู่สามีภรรยาคู่นี้ไว้ว่า กอนซูเอโลเป็นคนที่อารมณ์อ่อนไหววูบวาบ ส่วนฝ่ายสามีก็เป็นคนที่มีแนวโน้มซึมเศร้า และการที่อองตวนเคยนอกใจภรรยาหลายครั้งนั้นไม่ใช่เป็นเพราะการบริหารเสน่ห์หรือความเจ้าชู้ แต่เป็นความล้มเหลวทางอารมณ์ที่อ่อนไหวและอ่อนแอของคนทั้งคู่มากกว่า ต้องไม่ลืมว่าแม้อองตวนจะเป็นนักบินแต่เขาก็ยังเป็นนักเขียนเช่นเดียวกับภรรยาของเขา  ตัวอย่างข้อความที่แสดงอารมณ์ความรักอันรุ่มร้อน อ่อนไหว สับสน และลึกซึ้งของทั้งคู่นั้นมักพบได้ในจดหมายรักที่ทั้งคู่เขียนถึงกัน เช่นคำตอบจากฝ่ายภรรยาที่ส่งกลับมาหลังถูกสามีเขียนจดหมายตัดพ้อ ซึ่งข้อความของกอนซูเอโลก็คมบาดอารมณ์ไม่แพ้อองตวนเช่นกัน “ฉันร้องไห้ด้วยใจเจ็บ ฉันกลัวเหลือเกินว่าจะถูกเนรเทศออกจากใจของเธอ“ 

และจดหมายฉบับที่หลายคนรอเปิดอ่านในหนังสือ Correspondence (1930-1944) คือ จดหมายรักฉบับสุดท้ายที่อองตวนเขียนถึงภรรยาด้วยข้อความว่า

“กอนซูเอโล ขอบคุณจากก้นบึ้งหัวใจที่คุณเป็นภรรยาของผม…ถ้าผมตาย ผมยังมีใครคนหนึ่งที่รอผมอยู่ตลอดไป” 

แม้นี่จะเป็นข้อความสั้นๆ แต่สะท้อนถึงความสัมพันธ์ที่ลึกซึ้ง แม้ที่ผ่านมาชีวิตรักของทั้งคู่จะไม่ราบรื่นหรือหวานชื่นตลอดเวลาก็ตาม และความรักลึกซึ้งในชีวิตจริงเหล่านี้ยังได้บรรจุไว้ชัดเจนอยู่ในหนังสือเจ้าชายน้อยบทที่ 21 ซึ่งเป็นตอนที่เจ้าชายน้อย (รวมทั้งอองตวน) เริ่มเข้าใจว่า ดอกกุหลาบบนดวงดาวของเขาเป็นดอกไม้พิเศษที่แท้จริง 

“…เธอเป็นเพียงหนึ่งเดียวที่มีความสําคัญต่อฉัน”

ไทม์ไลน์ ความสัมพันธ์ของ อองตวน เดอ แซงเต็กซูเปรี กับ กอนซูเอโล เดอ แซงเต็กซูเปรี

• ค.ศ.1930  ที่เมืองบัวโนสไอเรส ประเทศอาร์เจนตินา เป็นช่วงเวลาที่ กอนซูเอโล เดอ ซานโดวาล  (Consuelo Suncín de Sandoval) นักเขียนและสาวสังคมเพิ่งหย่าร้างจาก โกเมซ การิญโญ (Gomez Carillo) นักเขียนชาวกัวเตมาลา โดยในแวดวงสังคมศิลปิน นักเขียนสาวสวยคนนี้ยังเป็นเพื่อนกับ ซัลวาดอร์ ดาลี (Salvador Dalí) และ ฮวน มิโร (Joan Miró)
• ค.ศ.1930 อองตวน เดอ แซงเต็กซูเปรี  ไปประจำการในตำแหน่ง Operations manager ที่ศูนย์  Aeroposta Argentina เมืองบัวโนสไอเรส ที่นั่นเขาได้พบกับกอนซูเอโล นักเขียนม่ายสาวลูกครึ่งฝรั่งเศส-ซัลวาดอร์ (ลาตินอเมริกา) ว่ากันว่า แซงเต็กซูเปรีรู้ตั้งแต่แรกพบว่า หญิงสาวคนนี้ต้องเป็นภรรยาของเขา และเมื่อความรักบังเกิด ทั้งคู่ได้ออกเดินทางท่องโลกด้วยกัน จากอเมริกาใต้สู่นิวยอร์ก  ข้ามมหาสมุทรแอตแลนติกมาถึงปารีส และคาซาบลังกา โมร็อกโก
• ค.ศ.1931  หลังคบหากันไม่นานทั้งคู่ก็แต่งงานกันที่ฝรั่งเศส
• ค.ศ.1941-1943 อองตวนลี้ภัยมาพักที่นิวยอร์กพร้อมกับภรรยา และเริ่มต้นงานเขียนต้นฉบับเจ้าชายน้อย The Little Prince ซึ่งตีพิมพ์วันแรกในวันที่ 6 เมษายน ค.ศ.1943 โดยสำนักพิมพ์เรย์นัล แอนด์ ฮิตช์ค็อก (Reynal & Hitchcock) ในนิวยอร์ก ฉบับแปลภาษาอังกฤษชื่อ The Little Prince โดยแคเทอรีน วูดส์ (Katherine Woods) พร้อมรูปประกอบที่ผู้ประพันธ์วาดเอง จากนั้นเพียงไม่กี่วันทางสำนักพิมพ์จึงออกฉบับภาษาฝรั่งเศส Le Petit Prince
• กรกฎาคม ค.ศ. 1944  อองตวนหายตัวไประหว่างเส้นทางการบินอย่างไร้ร่องรอยและถูกประกาศเป็นผู้เสียชีวิต
• ค.ศ.1998 ชาวประมงในเมืองท่ามาร์แซย์ ทางตอนใต้ฝรั่งเศส พบสร้อยข้อมือเงินสลักชื่อ “อองตวน-กอนซูเอโล”  ติดมากับเครื่องมือจับปลา
• ค.ศ.1979 กอนซูเอโลเสียชีวิต และพินัยกรรมของเธอระบุ  ยกส่วนแบ่ง 50เปอร์เซนต์จากลิขสิทธิ์หนังสือ The Little Prince ส่วนที่เป็นของเธอ ให้แก่ Jose Fructuoso Martinez ผู้เป็นทั้งคนขับรถ คนสวน และเลขาส่วนตัวของเธอซึ่งทำงานด้วยกันมากว่า 20 ปี อีกทั้งยังได้มอบกรรมสิทธิ์ในจดหมายรักของทั้งคู่ให้คนขับรถผู้นี้ดูแลด้วย
• ค.ศ. 2001 ผลงาน The Tale of the Rose งานเขียนของกอนซูเอโลที่เขียนไว้เมื่อปี ค.ศ. 1940 ถูกนำมาตีพิมพ์เผยแพร่ เป็นอีกมุมสะท้อนความสัมพันธ์ของคู่รักแซงเต็กซูเปรีจากมุมของฝั่งภรรยา หรือเปรียบเปรยเป็นคำพูดจากฝั่ง “ดอกกุหลาบ”  (กอนซูเอโล คือ ที่มาของตัวละคร ดอกกุหลาบเจ้าชายน้อย ดอกพิเศษบนดาวของ เจ้าชายน้อย ใน หนังสือ The Little Prince )
• ค.ศ.2005  Jose Fructuoso Martinez ร่วมกับ Alain Vircondelet เขียนและตีพิมพ์หนังสือ Antoine et Consuelo de Saint-Exupéry: a legendary love (ต้นฉบับภาษาฝรั่งเศส) เรียบเรียงเรื่องราวของอองตวนและกอนซูเอโล รวมถึงพื้นเพของฝ่ายหญิงและการผจญภัยในความรักตลอดช่วงชีวิตการแต่งงานของทั้งคู่ 
• ค.ศ.2008 ทายาทผู้รับมรดกลิขสิทธิ์งานและทรัพย์สินของครอบครัวแซงเต็กซูเปรี ยื่นฟ้องคนขับรถของกอนซูเอโล ในข้อหาตีพิมพ์เรื่องราวความสัมพันธ์ของอองตวนกับกอนซูเอโล ในหนังสือ Antoine et Consuelo de Saint Exupéryโดยที่ไม่ได้รับอนุญาตจากครอบครัว
• ค.ศ. 2021 หนังสือCorrespondence (1930-1944) รวมจดหมายรักและโทรเลขแสดงความสัมพันธ์ 160 ชิ้น ที่วางแผงเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 2021 เป็นสัญญานของการคืนดีและยุติดรามาการมีคดีความแย่งชิงมรดกกว่า 18 ปี ระหว่างทายาทของอองตวนและทายาททางฝ่ายภรรยา  
• สำนักพิมพ์ Gallimard ในฝรั่งเศส ผู้ตีพิมพ์ หนังสือ  Correspondence (1930-1944)  ผู้แต่ง ANTOINE DE SAINT-EXUPÉRY , CONSUELO DE SAINT-EXUPÉRY รวมจดหมายรักของผู้เขียนเจ้าชายน้อย ซึ่งถือเป็นงานแรกที่ ทายาทมรดกของอองตวน แซงเต็กซูเปรี ตกลงร่วมมือกับทายาทมรดกตกทอดของกอนซูเอโล ในการตีพิมพ์หนังสือรวบรวมจดหมายรัก 160 ชิ้นของอองตวนกับภรรยาของเขา
• นอกจากจดหมายรักและโทรเลข 160 ฉบับที่ตีพิมพ์ใน Correspondence (1930-1944)  แล้วยังมีจดหมายรักอีกหลายฉบับที่ยังไม่ถูกเผยแพร่ เป็นจดหมายที่ Martine Martinez Fructuoso ภรรยาม่ายของอดีตเลขานุการส่วนตัวและคนขับรถของกอนซูเอโล มีในครอบครอง ซึ่งเป็นมรดกตกทอดจากสามีของเธอ

Fact File

• หนังสือ  Correspondence (1930-1944) ผู้แต่ง ANTOINE DE SAINT-EXUPÉRY , CONSUELO DE SAINT-EXUPÉRY จัดพิมพ์โดยสำนักพิมพ์ Gallimard  ในฝรั่งเศส มูลนิธิ La Poste Corporate Foundation สนับสนุนการจัดพิมพ์  ความหนา 336 หน้า ภาพประกอบ 50 หน้า พิมพ์ครั้งแรก วันที่ 1 เมษายน ค.ศ. 2021 เริ่มจัดจำหน่ายในฝรั่งเศส วันที่ 6 พฤษภาคม ค.ศ. 2021 ตัวบทเป็นภาษาฝรั่งเศส ยังไม่มีฉบับแปลเป็นภาษาอังกฤษหรือ ภาษาไทย 
• ดูตัวอย่างเนื้อหา Correspondence (1930-1944) ได้ที่  https://bit.ly/2TfDWak

อ้างอิง

• https://www.france24.com/en/france/20210505-love-letters-end-bitter-estate-feud-behind-saint-exupery-s-the-little-prince
• https://www.iberlibro.com/servlet/BookDetailsPL?bi=30007904724&searchurl=an%3Djos%25E9%2Bmartinez%2Bfructuoso%26sortby%3D20&cm_sp=snippet-_-srp1-_-title1#&gid=1&pid=1
• https://www.ruetir.com/2021/05/05/the-love-letters-of-antoine-de-saint-exupery-and-his-wife-published/
• https://www.irishtimes.com/culture/the-man-who-fell-to-earth-1.1261654
• https://www.penguinrandomhouse.com/books/39748/the-tale-of-the-rose-by-consuelo-de-saint-exupery/
• หนังสือ เจ้าชายน้อย  The Little Prince ฉบับแปลภาษาไทย โดย อาริยา ไพฑูรย์