วิกฤติโควิด-19 ส่งผลกระทบต่อทุกวงการไม่เว้นแม้แต่วงการวรรณกรรมไทย โดยเฉพาะ ซีไรต์ หรือ รางวัลวรรณกรรมสร้างสรรค์ยอดเยี่ยมแห่งอาเซียน เวทีที่ สกุล บุณยทัต นายกสมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย และคณะกรรมการตัดสินรางวัลซีไรต์พ.ศ.2564 กล่าวย้ำว่าเป็นเวทีที่มีความหมายต่อวงการนักเขียน และนักอ่านในสังคมไทยอย่างมาก

ชวนมอง ความแตกต่างหลากหลายทางเพศ สีผิว เชื้อชาติ และความคิด ที่ถูกซุกซ่อนไว้ใน นิทาน ซึ่งแม้ไม่มีคำพูด หรือบทสนทนา แต่เด็กๆ ก็สามารถเรียนรู้ที่จะอยู่ร่วมบนความแตกต่างได้

Holding the Man เป็นหนังสือต้นฉบับของ ทิโมธี คอนิเกรฟ (Timothy Conigrave) นักเขียนและนักเคลื่อนไหวสิทธิประเด็นทางเพศชาวออสเตรเลีย หนังสือเล่มนี้มีอิทธิพลทางความคิดและยังได้รับรางวัล Human Rights Award for Non-Fiction ในปี 1995 จาก Australian Human Rights

ความจริงไม่ใช่อย่างที่เห็น (Reality is Not What It Seems) โดย คาร์โล โรเวลลี (Carlo Rovelli) นักทฤษฎีฟิสิกส์ชาวอิตาลี ผู้มีผลงานออกมาอย่างต่อเนื่องโดย และมักเชื่อมโยงแนวคิดควอนตัมฟิสิกส์ทั้งในเชิงประวัติศาสตร์และปรัชญาวิทยาศาสตร์ งานเขียนของโรเวลลีมีความโดดเด่นด้วยการมองจากหลายเหลี่ยมมุมและการมุ่งเสนอความคิดใหม่

ฮาจิโกะ หรือ Hachiko El gos que esperaba ผลงานการเขียนของ หลุยส์ พรัทส์ (Lluís Prats) ฉบับแปลไทยโดยสำนักพิมพ์ Piccolo ถ่ายทอดเรื่องราวความผูกพันอันลึกซึ้งของ ฮาจิโกะ สุนัขพันธุ์อาคิตะและเจ้าของจากเรื่องจริงที่เกิดขึ้นในประเทศญี่ปุ่น

ไม่มีใครเป็นเจ้าของความหวังเพียงผู้เดียว ผลงานหนังสือรวมบทความสารคดี 13 ชิ้นสะท้อนเรื่องราวของสามัญชนในสังคมที่แตกต่างหลากหลายวิถีชีวิต แตกต่างถิ่นที่อยู่ แต่ยังมีสายใยเชื่อมโยงถึงกัน สิ่งนั้นก็คือ “ความหวัง” ทั้งหมดนี้ถ่ายทอดผ่านการเล่าเรื่องจากการลงพื้นที่ของ ปาณิส โพธิ์ศรีวังชัย บรรณาธิการของเว็บไซต์ที่โดดเด่นด้านการนำเสนอเนื้อหาเชิงสังคมอย่าง The101.world

การอ่าน นอกเหนือจากความสำคัญที่ว่าเรา “อ่านอะไร” อีกสิ่งที่สำคัญไม่แพ้กันคือการ “อ่านอย่างไร” เพราะในเรื่องเดียวกันมักมีหลายแง่หลายมุมให้สอดส่องหันมอง อาจจะเรียกว่าเป็นการวิเคราะห์เรื่องต่าง ๆ เพื่อเข้าใจสารใดสารหนึ่งอย่างแผ่กว้าง รวมทั้งสามารถมีทัศนคติต่อสารหนึ่งได้หลากหลาย

โทนี มอร์ริสัน (Toni Morrison) นักเขียนหญิงผิวดำคนแรกที่ได้รับรางวัลโนเบล สาขาวรรณกรรม (Nobel Prize forLitera-ture) ปี1993 พร้อมทั้งก่อนหน้าที่ได้รับรางวัลพูลิตเซอร์ปี 1987 จากนวนิยายเรื่อง Beloved ที่ทำให้เธอเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางในฐานะผู้เขียนนวนิยายที่มีประเด็นผู้หญิง สีผิว และการพินิจชีวิตตัวละครอย่างมีมิติชวนค้นคิด

ความรักมักถูกเปรียบเปรยเพื่อการสร้างความเข้าใจ อุปมาของห้วงแห่งความรักเป็นได้ตั้งแต่สถานการณ์ในชีวิตประจำวันไปถึงการถูกแปรเป็นงานศิลปะ ภาพยนตร์ ดนตรี และที่คุ้นเคยที่สุดคือ อุปมาความรักในโลกของวรรณกรรม ดั่งวรรณกรรมไทยร่วมสมัย 3 เรื่อง ที่เราขอชวนมาอ่าน “ทฤษฎีรัก” ที่ซ่อนอยู่ในตัวอักษรเหล่านั้น