สาส์นสมเด็จ บันทึกบทสนทนาระหว่าง นายช่างแห่งสยาม และบิดาประวัติศาสตร์ไทย

หลังจากที่ พิพิธภัณฑ์แห่งชาติ พระนคร ได้เปิดตัวนิทรรศการใหม่ล่าสุด ศิลปวิทยาการจาก สาส์นสมเด็จ นิทรรศการจัดแสดงโบราณวัตถุที่เกี่ยวเนื่องกับ 2 บุคคลสำคัญผู้อยู่เบื้องหลังงานด้านประวัติศาสตร์และศิลปะในเมืองไทย นั่นก็คือ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ “พระบิดาแห่งประวัติศาสตร์ไทย”  และ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์หรือ “นายช่างใหญ่แห่งกรุงสยาม” ผู้เป็น สมเด็จครู ของงานช่างและศิลปะไทย ซึ่งทั้งสองพระองค์ทรงเป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 

ในอดีตที่ผ่านมาทั้งสองพระองค์มักมีจดหมายซึ่งเขียนด้วยลายพระหัตถ์โต้ตอบกันในช่วงระหว่าง พ.ศ.2457-พ.ศ.2486 เกี่ยวกับพระวิจารณ์และถ้อยอรรถาธิบายในเรื่องศาสตร์และศิลป์หลายแขนงของไทย ในเวลาต่อมาทายาทของสองพระองค์จึงได้ส่งมอบจดหมายดังกล่าวให้กับกรมศิลปากรเพื่อเก็บรวบรวมและอนุรักษ์เอกสารสำคัญเหล่านี้ไว้เป็นสมบัติของชาติ

กรมศิลปากรได้นำจดหมายโต้ตอบบางฉบับของสองสมเด็จ ตีพิมพ์เป็นครั้งแรกในวารสารศิลปากร เมื่อ พ.ศ.2486 ชื่อบทความ สาส์นสมเด็จ จากนั้นจึงอนุญาตให้เอกชนจัดพิมพ์เป็นหนังสือชื่อเดียวกันนั่นก็คือ สาส์นสมเด็จ เพื่อสะท้อนเรื่องราวที่ทั้งสองพระองค์ทรงสนพระทัย รวมทั้งเป็นเกร็ดความรู้ในด้านต่าง ๆ ทั้งด้านประวัติศาสตร์ โบราณคดี พิพิธภัณฑ์ วรรณกรรม ศิลปกรรม ดนตรี และนาฏศิลป์

และในโอกาสที่สาส์นสมเด็จได้เปลี่ยนจากหนังสือมาเป็นนิทรรศการ ร้านหนังสือที่ได้ชื่อว่าเป็นเบอร์ต้นของหนังสือประวัติศาสตร์อย่าง ริมขอบฟ้า ก็ได้นำหนังสือหมวดหายากชุด สาส์นสมเด็จ ออกมาจำหน่ายอีกครั้ง ครบชุดสมบูรณ์ทั้ง 10 เล่ม (3,500 บาท)

ในแต่ละเล่มเป็นการรวมลายพระหัตถ์โต้ตอบกันระหว่าง 2 พระองค์ นับตั้งแต่ พ.ศ. 2457-2479 ซึ่งนอกจากคุณค่าในเชิงเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์แล้ว สาส์นสมเด็จ ชุดนี้ได้รับคัดเลือกให้เป็นหนังสือ 1 ใน 100 เล่มหนังสือดีที่คนไทยควรอ่าน อีกด้วย

Fact File

• ร้านหนังสือริมขอบฟ้า (มุมอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย) กรุงเทพฯ  โทร. 02-622-3510  เปิดบริการ ทุกวัน เวลา 9.30 -17.00 น.
• www.facebook.com/RimkhobfaBookstore
• สั่งซื้อหนังสือได้ทางระบบออนไลน์ที่ inbox : http://m.me/RimkhobfaBookstore Line ID: 3445132 (Rimkhobfabooks)
• หนังสือชุด สาส์นสมเด็จ ชุดนี้จัดพิมพ์และจัดจำหน่ายโดย องค์การค้าของคุรุสภา พ.ศ. 2546